Türkiye'yi analiz eden deprem uzmanı bu sözlerle açıkladı

7,7-7,6 Kahramanraş ve 6,4 Hatay depremleri sonrası Türkiye fay hattı ile beraber 'Evimin altından fay geçiyor mu' son dönemin en çok merak edilenleri arasına girerken deprem uzamna yorumları da Türkiye'nin gündemine oturdu. Kocaeli Üniversitesi Jeofizik Mühendisi Öğretim Üyesi Prof.Dr. Bülent Oruç Kahramanmaraş depremi ve Türkiye genelindeki deprem riski olan bölgeleri değerlendirdi.

ASRIN EN YIKICI DEPREMİ BİRÇOK İLDE YIKIMA YOL AÇTI

Kahramanmaraş'ın Pazarcık ilçesinde saat 4.17'de 7,7; Elbistan ilçesinde saat 13.24'te 7,6 büyüklüğünde deprem olurken, Gaziantep'te de büyüklükleri 6,4 ile 6,5 olan iki deprem meydana geldi. Deprem, Kahramanmaraş, Kilis, Diyarbakır, Adana, Osmaniye, Gaziantep, Şanlıurfa, Adıyaman, Malatya ve Hatay'da yıkıma yol açtı.

Kocaeli Üniversitesi Jeofizik Mühendisi Öğretim Üyesi Prof.Dr. Bülent Oruç A Haber ekranlarında Kahramanmaraş'ta yaşanan depremi ve Türkiye genelindeki deprem riski olan bölgeleri değerlendirdi.

"TUZ GÖLÜ, BU AKTİF BİR FAY VE YILLARDIR DEPREM ÜRETMİYOR"

Alüyvon zeminlerin deprem açısından riskli olduğunu söyleyen Oruç, "Tuz Gölü fay zonu 200 kilometrelik var. Bu aktif bir fay ve yıllardır deprem üretmiyor. Niğde ve Aksaray alüvyon zemin üzerinde. " ifadelerini kullandı.

"HATAY AMANOS FAYI ÜZERİNDE YER ALIYOR"

Kahramanmaraş'ın fay üstünde olduğunu söyleyen Oruç Hatay'ın da Amanos fayı üzerinde yer aldığını söyledi.

"ORTA ANADOLUDA AÇILMALAR NEDENİYLE BÜYÜK DEPREM RİSKİ YOK"

Bu bölgede özellikle Orta Anadolu kısmında açılmaların olduğunu söyleyen Oruç bu durumun aslında iyi bir şey olduğunu vurgularken "Bu durumda daha az büyüklükte depremler üretiliyor. O yüzden burada büyük bir tehlike görmüyorum." dedi.

"TÜRKİYE DEPREM HARİTASI GÜNCELLENMELİ"

Oruç ayrıca tehlike haritalarının güncellenmesi gerektiğini vurgularken "81 ilin tehlike haritaları acilen güncellenmeli. Şehir bazlı yeni ölçümler yapılmalı" ifadelerini kullandı.

Oruç sözlerini şöyle sürdürdü:

"ÇOĞU ŞEHRİMİZ ALÜYVON ZEMİN ÜZERİNDE"

Çoğu büyükşehirimiz aslında kırmızı şerit üzerinde. Burada alüyvon zeminler çok çok kötü. Deprem dalgalarının genliğini büyütüyor. Alüyvon zemine inşa edilen evler yapılıyor. Bunlara en "kağıttan kuleler" diyorum.

DEPREM İÇİN ZAMAN VERMEK DOĞRU MU?

Depremler için net bir zaman vermek mümkün değil. İnsanlar aslında fay hatlarının olduğu bölgelerde toplandı.

Türkiye diri fay haritası yenilendi. 7,7-7,6 Kahramanraş ve 6,4 Hatay depremleri sonrası Türkiye fay hattı ile beraber 'Evimin altından fay geçiyor mu' son dönemin en çok merak edilenleri arasına girdi. Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü MTA, 45 il ve 110 ilçede 5,5 ve üzeri büyüklükte deprem üretebilecek 485 diri fay olduğunu açıkladı. Peki diri fay nedir? Diri fay hatları tehlikeli midir? İşte en net fotoğraflarla beraber Türkiye deprem haritası...

KUZEY-DOĞU ANADOLU DİRİ FAY HARİTASI GÜNDEME OTURDU

Türkiye, 7,7 ve 7,6'lık iki büyük depremle sarsıldı. Büyük depremin etkisiyle Türkiye genelinde bina sağlamlık testleri hız kazanırken, vatandaşlar yaşadıkları il ve ilçenin zeminine dair bilgi almak adına diri fay haritası araştırmalarına girdi.

İŞTE BÜYÜK FOTOĞRAFLA TÜRKİYE DEPREM HARİTASI:

TÜRKİYE'DE 45 İL VE 110 İLÇEDE DİRİ FAY VAR

Maden Teknik Arama Genel Müdürlüğü MTA, diri fat hatları haritası üzerinde bölgeleri inceliyor. Buna göre, 5,5 ve üzerinde deprem üretebilecek olan 45 ilde 110 ilçeyi kapsayan 485 fayın riskli durumda olduğu belirlendi.

FOTOĞRAF 2: Doğu Anadolu Bölgesi diri fay haritası - TIKLA

İSTANBUL VE ANKARA'DA DİRİ FAY YOK AMA...

MTA diri fay hatları haritası verilerine göre en uzun diri fay Kuzey Anadolu hattı, İstanbul ve Ankara'da ise diri fay görünmüyor. Ancak İstanbul ve Ankara yakınlarında bulunan diri fay hatları bu illerde de risk teşkil ediyor.

FOTOĞRAF 3: Kuzey Doğu Andolu diri fay haritası (Kuzey Karadeniz ve İç Anadolu Bölgesi) - TIKLA

Özellikle uzmanlar İstanbul depremi için zamanın yaklaştığını vurguluyor. İstanbul deprem haritasına göre Orta Marmara diri fay hattı içerisinde bir deprem riski bulunuyor.

FOTOĞRAF 4: Marmara ve Ege Bölgesi diri fay haritası - TIKLA

DİRİ FAY HARİTASINA GÖRE BİRİNCİ DERECE RİSKLİ BÖLGELER

İzmir, Balıkesir, Manisa, Muğla, Aydın, Denizli, Isparta, Uşak, Bursa, Bilecik, Yalova, Sakarya, Düzce, Kocaeli, Kırşehir, Bolu, Karabük, Hatay, Bartın, Çankırı, Tokat, Amasya, Çanakkale, Erzincan, Tunceli, Bingöl, Muş, Hakkari, Osmaniye, Kırıkkale, Siirt.

FOTOĞRAF 5: Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi diri fay haritası - TIKLA

DİRİ FAY HARİTASINA GÖRE İKİNCİ DERECE RİSKLİ BÖLGELER

Tekirdağ, İstanbul, Bitlis, Kahramanmaraş, Van, Adıyaman, Şırnak, Zonguldak, Afyon, Samsun, Antalya, Erzurum, Kars, Ardahan, Batman, Iğdır, Elazığ, Diyarbakır, Adana, Eskişehir, Malatya, Kütahya, Çankırı, Uşak, Ağrı, Çorum.

FOTOĞRAF 6: Güneydoğu Anadolu Bölgesi diri fay haritası - TIKLA

DİRİ FAY HARİTASINA GÖRE ÜÇÜNCÜ DERECE RİSKLİ BÖLGELER

Eskişehir, Antalya, Tekirdağ, Edirne, Sinop, İstanbul, Kastamonu'yu, Ordu, Samsun, Giresun, Artvin, Şanlıurfa, Mardin, Kilis, Adana, Gaziantep'in de bazı bölgeleri ve Kahramanmaraş, Sivas, Gümüşhane, Bayburt, Kayseri, Yozgat, Çorum, Ankara, Konya, Mersin ve Nevşehir.

DİRİ FAY HARİTASINA GÖRE EN AZ RİSKLİ BÖLGELER

Türkiye Deprem Haritasına göre deprem riskinin en az olduğu dördüncü ve beşinci grupta yer alan iller ise Sinop, Giresun, Trabzon, Rize, Artvin, Kırklareli, Ankara, Edirne, Adana, Nevşehir, Niğde, Aksaray, Konya ve Karaman'dır.

YENİ MTA DİRİ FAY HARİTASINA GÖRE DEPREM RİSKİ TAŞIYAN İLÇELER LİSTESİ

• Adıyaman- Gölbaşı
• Afyon- Çay, Dinar, Kızılören, Sandıklı
• Ankara- Şereflikoçhisar
• Antalya- Demre
• Aydın- Bozdoğan, Germencik, İncirliova, Koçarlı, Köşk, Kuşadası, Nazilli, Söke, Sultanhisar, Yenipazar
• Balıkesir- Gönen, Manyaz
• Batman-Kozluk
• Düzce- Çilimli, Cumayeri, Gölyaka, Gümüşova, Kaynaşlı
• Elazığ- Palu, Sivrice
• Erzincan- Üzümlü
• Eskişehir- İnönü
• Antep - İslahiye
• Hakkari- Şemdinli
• Hatay- Erzin, Hassa, Kırıkhan, Payas
• Isparta- Eğirdir, Senirkent, Uluborlu
• İzmir- Kemalpaşa, Seferihisar, Tire
• Kahramanmaraş- Nurhak, Türkoğlu
• Kayseri- Talas, Yeşilhisar
• Kırıkkale- Keskin
• Kırşehir- Akpınar, Mucur
• Kocaeli- Başiskele, Derince, Gölcük, Kartepe
• Konya- Akşehir, Altınekin, Doğanhisar, Ilgın
• Kütahya- Gediz, Simav
• Malatya- Akçadağ
• Manisa- Ahmetli, Alaşehir, Gölmarmara, Kırkağaç, Salihli, Sarıgöl, Soma, Turgutlu
• Mersin- Çamlıyayla, Mut
• Muğla- Menteşe, Milas
• Muş- Korkut, Varto
• Niğde- Altunhisar, Bor
• Osmaniye- Düziçi, Toprakkale
• Sakarya- Akyazı, Arifiye, Ferizli, Hendek, Karapürçek, Sapanca
• Urfa-Bozova
• Siirt- Eruh
• Şırnak- Beytüşşebap
• Sivas- Altınyayla, Yıldızeli
• Tokat- Niksar, Pazar, Reşadiye
• Van- Çaldıran, Özalp
• Yalova- Altınova, Çınarcık

Yeni MTA diri fay hatları haritasına göre, en aktif diri fay, Tokat Niksar'dan çıkarak Amasya, Kastamonu, Karabük ve Bolu'yu geçiyor, Adapazarı'na kadar ulaşıyor. Adapazarı Akyazı'dan çıkan bir başka fay da, İzmit Körfezi'ne kadar uzanıyor. En son 1912'de kırılan Tekirdağ fayı da Şarköy'de karaya çıkıyor, buradan da Saros Körfezi'ne ulaşıyor. Bursa'nın güneydoğusundan gelen çok sayıda diri fay, kentin kuzeybatısına kadar uzanıyor.

Deprem haritasına göre; Çınarcık, Mecitözü-Sungurlu ve Ecemiş de, Türkiye'nin diri fay hatları arasında bulunuyor. Erzincan'da 1939'da 7.9 büyüklüğünde deprem üreten fay da, kentin doğusundan başlayarak, Amasya'nın batısına kadar uzanıyor. Muş Varto, Bingöl Karlıova ve 1975'te 6.6 büyüklüğünde depreme neden olan Lice fayları da haritada bulunuyor. Ege'de de özellikle Gediz deltası altındaki diri fay büyüklüğü ile dikkati çekiyor. Bu fay, Sarıgöl'den Salihli'nin doğusuna kadar uzanıyor.

DOĞU ANADOLU FAY HATTI

Yukarıdaki haritadaki sağ tarafta Doğu Anadolu Fay Hattı görünüyor. Kahramanmaraş merkezli 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki 2 depremin daha güney batıya doğru fay hatları için yeni stres yüklediği yorumları yapıldı.

Nitekim 20 Şubat 2023'te saat 20:04'de 3 dakika arayla Hatay'ın Defne ve Samandağ ilçelerinde 6,4 ve 5,8 büyüklüğünde iki şiddetli deprem meydana geldi.

Bölgedeki bir diğer diri fay olarak da, Söke'den Ege sahiline uzanan fay hattı. İzmir Seferihisar fayı da ilçeyi ikiye bölüyor. Afyon Akşehir, Burdur ve Dinar fayları da diri fay haritasında yer alıyor.

MTA DİRİ FAY HARİTASI YENİLENDİ

Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü MTA tarafından yeni diri fay haritası yayımlandı

YENİ DİRİ FAY HARİTASI İÇİN TIKLAYINIZ...

DİRİ FAY NEDİR?

Diri fay veya aktif fay, tarihsel olarak incelendiğinde daha önce deprem oluşturmuş ve yeniden deprem yaratma ihtimalinin kuvvetli olduğu tüm faylara teknik bir jeoloji terimi. Yer kabuğundaki çeşitli ölçekteki kayma yüzeyleri, fay olarak isimlendirilir. Fay hattı canlılıkları sadece yazılı tarihsel kataloglardan değil aynı zamanda tarihi yapıları etkileyen faylanma işaretlerinden de anlaşılabilir.

1509 BÜYÜK İSTANBUL DEPREMİ

Marmara Bölgesi'nde Kuzey Anadolu Fay hattı ile beraber oluşan depremler dikkat çekiyor. Bu büyük fay hattının uzantısı olan Orta Marmara diri fayı bölgede risk teşkil ediyor.

1509 İstanbul depremi 10 Eylül 1509 tarihinde merkez üssü Marmara Denizi'nin kuzeydoğusu olan 7.2 şiddetinde olduğu tahmin edilen deprem olarak kayıtlara geçti.

Bu İstanbul depremi sonucunda Osmanlı İmparatorluğu'nun başkentinde 4.000 ila 13.000 arasında kişi hayatını kaybetti. Yine bu büyük depremde 10.000'den fazla kişi yaralandı, yaklaşık da 1.070 hane yıkıldı ve binlerce yapı ağır hasar aldı.

1766 İSTANBUL DEPREMİ: KÜÇÜK KIYAMET

1766 İstanbul depremi, Marmara Denizi'nin doğusunda 22 Mayıs 1766 Perşembe sabahı olmuş gerçeleşmiş jeologların ve deprem bilimcilerin ifadesiyle çok büyük bir depremdir.

Bu İstanbul depremi Kocaeli'nden Tekirdağ'a kadar uzanan geniş bir alanda etkili oldu. Marmara kıyılarında Tsunami yarattığı kayıtlara geçen deprem, büyük hasarlara yol açmıştır. 4.000'den fazla kişi öldüğü tahmin ediliyor.

İSTANBUL'DA 250 YILDA BİR BÜYÜK DEPREM RİSKİ ARTIYOR

Kronolojik olarak İstanbul deprem tarihi incelendiğinde son 500 yılda 2 büyük deprem göze çarpıyor. Gölcük depremi ve Düzce depremi İstanbul depremi olarak sayılmıyor.

7 şiddetinin üzerinde büyük depremlerin Orta Marmara diri fay hattı ile İstanbul depremi oluşmasının yaklaşık 250 yılda bir olması göze çarpıyor. Deprem uzmanları son büyük İstanbul depremi 1766 yılında gerçekleştiği dikkate alındığında, Orta Marmara fay hattı için yeni bir deprem riskinin arttığını ifade ediyor.